Compositing là một kỹ thuật biên tập xử lý hình ảnh có hoặc không có yếu tố thời gian (animation) được sử dụng trong làm phim quảng cáo, điện ảnh, nhiếp ảnh và truyền thông kỹ thuật số (multimedia) để kết hợp nhiều yếu tố hình ảnh vào một hình ảnh hoặc chuỗi duy nhất.
Trong thế giới biên tập hình ảnh: photoshop, glimp, affinity photo, krita, lightroom, canva..
Trong thế giới biên tập hiệu ứng animation, video: foundry nuke, davinci fusion, adobe after effects, blender compositor, natron, autodesk flame..
Nó sẽ khác với các trình biên tập video mục đích giàn dựng các sequence, cắt ráp thành một thông điệp, câu truyện hoặc cấu trúc định sẵn. Phần mềm Davinci Resolve, Adobe Premiere, Avid, Capcut …là dùng để giàn dựng biên tập.
Compositing sẽ xử lý trên từng shot, từng hình và có animation. Trong thế giới kỹ xảo VFX gọi là pass, layer, AOV, render element, footage, clip, plate … sử dụng các thuật toán để hòa trộn những lớp này.
Compositing Có Phải Là VFX – kỹ xảo hậu kỳ Không?
Compositing là một khía cạnh cơ bản của hiệu ứng hình ảnh (VFX) trong làm phim và truyền thông kỹ thuật số. Compositing kết hợp nhiều yếu tố hình ảnh, chẳng hạn như cảnh quay hành động thực tế, hình ảnh được tạo bởi máy tính (CGI), matte painting và các tài sản khác, để tạo ra một hình ảnh hoặc chuỗi cuối cùng mạch lạc. Trong bối cảnh VFX, compositing đóng vai trò quan trọng trong việc tích hợp liền mạch các yếu tố khác nhau để đạt được hiệu ứng hình ảnh mong muốn. Nó được sử dụng để:
- Hòa quyện (Blend, Mix) cảnh quay hành động thực tế (live action) với yếu tố CGI: Compositing cho phép các nhà làm phim hòa quyện diễn viên thực và bối cảnh vật lý với sinh vật, môi trường hoặc hiệu ứng được tạo bởi máy tính. Sự tích hợp này tạo ra trải nghiệm hình ảnh chân thực và mạch lạc.
- Thêm và nâng cao hiệu ứng đặc biệt: Các nghệ sĩ compositing có thể chèn nổ, lửa, khói, hiệu ứng thời tiết và các yếu tố khác vào cảnh quay, làm chúng trông như một phần tự nhiên của môi trường.
- Tạo môi trường kỹ thuật số: Matte painting và mở rộng bối cảnh kỹ thuật số liên quan đến compositing để mở rộng hoặc thay thế nền thực tế bằng cảnh quan, thành phố hoặc thế giới giả tưởng được tạo kỹ thuật số.
- Loại bỏ các yếu tố không mong muốn: Compositing có thể loại bỏ các vật thể hoặc yếu tố khỏi cảnh quay mà không nên có mặt, chẳng hạn như dây cáp giữ diễn viên hoặc thành viên đoàn phim vô tình bị ghi lại.
- Điều chỉnh và chỉnh màu cảnh quay: Compositing cũng có thể được sử dụng để chỉnh màu, phân loại và nâng cao hình ảnh tổng thể, đảm bảo tính nhất quán hình ảnh suốt dự án.
Tóm lại, compositing là một kỹ thuật VFX cốt lõi cho phép các nhà làm phim thao tác và kết hợp các yếu tố hình ảnh khác nhau để tạo ra hiệu ứng thuyết phục và hấp dẫn trong phim, chương trình truyền hình, quảng cáo và các hình thức truyền thông hình ảnh khác. Nó rất quan trọng để tích hợp liền mạch các yếu tố thực và kỹ thuật số nhằm nâng cao câu chuyện và tác động hình ảnh.
Các Kỹ Thuật Của Compositing Thường Sử Dụng Là Gì?
Compositing là một quy trình linh hoạt và phức tạp liên quan đến việc kết hợp nhiều yếu tố hình ảnh để tạo ra một hình ảnh hoặc chuỗi mạch lạc. Các kỹ thuật và phương pháp khác nhau được sử dụng trong compositing để đạt được các hiệu ứng hình ảnh khác nhau và tích hợp liền mạch các yếu tố. Dưới đây là một số kỹ thuật chính được sử dụng trong compositing:
- Compositing Dựa Trên Lớp (layer, node, plate): Đây là kỹ thuật cơ bản trong compositing, nơi các yếu tố hình ảnh khác nhau được xếp chồng lên nhau như các lớp trong chương trình phần mềm (ví dụ: Adobe After Effects, Nuke hoặc Photoshop). Mỗi lớp có thể có thuộc tính riêng, bao gồm độ mờ, chế độ hòa quyện và thông số biến đổi. Các nghệ sĩ compositing thao tác các lớp này để đạt được kết quả mong muốn.
- Keying: Keying loại bỏ một màu cụ thể hoặc phạm vi màu (thường là nền màn hình xanh hoặc xanh dương) khỏi cảnh quay, chỉ để lại chủ thể. Kỹ thuật này thường được sử dụng để chèn diễn viên vào nền khác hoặc thêm hiệu ứng hình ảnh phía sau họ.
- Rotoscoping: Rotoscoping liên quan đến việc vẽ thủ công xung quanh vật thể hoặc chủ thể trong từng khung hình của video hoặc phim. Nó thường được sử dụng khi keying không hiệu quả hoặc khi cần bảo tồn chi tiết tinh tế, chẳng hạn như tóc hoặc chuyển động phức tạp.
- Matte Painting: Matte painting là kỹ thuật mà các nghệ sĩ tạo ra nền chi tiết cao hoặc môi trường được thêm vào cảnh quay hành động thực tế. Những hình ảnh vẽ này thường mở rộng bối cảnh, tạo thế giới giả tưởng hoặc đưa nhân vật đến các địa điểm khác.
- Matchmoving và Theo Dõi Máy Ảnh: Matchmoving liên quan đến việc theo dõi chuyển động và vị trí của máy ảnh trong quá trình quay hành động thực tế. Dữ liệu này sau đó được sử dụng để định vị chính xác và hoạt hình các yếu tố 3D trong cảnh quay, đảm bảo chúng trông như tương tác chân thực với cảnh quay thực.
- Masking và Rotosplining: Mask dùng để cô lập các khu vực hoặc vật thể cụ thể trong hình ảnh hoặc video. Rotosplining là quy trình tạo mask chi tiết theo đường viền của vật thể trong khung hình. Những mask này có thể được sử dụng cho các nhiệm vụ compositing khác nhau, chẳng hạn như chỉnh màu, áp dụng hiệu ứng hoặc loại bỏ vật thể.
- Compositing 3D: Ngoài compositing 2D, compositing 3D liên quan đến việc tích hợp các yếu tố ba chiều được tạo bởi máy tính (ví dụ: nhân vật, vật thể hoặc môi trường) vào cảnh quay hành động thực tế. Điều này yêu cầu theo dõi 3D và render.
- Chỉnh Màu Và Phân Loại: Phần mềm compositing thường bao gồm công cụ để điều chỉnh màu sắc, độ tương phản và vẻ ngoài tổng thể của cảnh quay để đạt được kết quả nhất quán và hấp dẫn về mặt hình ảnh.
- Chế Độ Hòa Quyện: Chế độ hòa quyện quyết định cách các lớp khác nhau tương tác với nhau. Chúng kiểm soát cách các pixel từ một lớp kết hợp với pixel từ các lớp khác dựa trên các phép toán khác nhau, chẳng hạn như cộng, trừ hoặc hòa quyện màn hình.
- Tích Hợp Hạt Và Mô Phỏng: Các nghệ sĩ compositing có thể tích hợp hiệu ứng hạt, mô phỏng (ví dụ: khói, lửa hoặc nước) và mô phỏng động (ví dụ: vải hoặc tóc) vào cảnh quay hành động thực tế để tạo ra hiệu ứng hình ảnh chân thực và động.
Ứng dụng của compositing trong thế giới làm phim quảng cáo
AI Và Compositing Trong Thế Giới Biên Tập Hậu Kỳ Hình Ảnh
Ngày nay (tính đến năm 2025), AI đã trở thành công cụ hỗ trợ mạnh mẽ trong compositing, kỹ thuật hậu kỳ kết hợp các lớp hình ảnh trong VFX (hiệu ứng hình ảnh) và làm phim. AI giúp tự động hóa quy trình, tăng tốc độ, cải thiện chất lượng và mở rộng sáng tạo, giảm thời gian thủ công từ hàng giờ xuống chỉ vài phút.
Dưới đây là các ứng dụng chính của AI trong compositing, dựa trên các tiến bộ công nghệ gần đây:
1. Tự Động Hóa Rotoscoping Và Keying
- AI hỗ trợ tự động loại bỏ nền (keying) và vẽ theo đối tượng (rotoscoping) với độ chính xác cao, đặc biệt với tóc, lông hoặc chuyển động phức tạp. Ví dụ, các phần mềm như Nuke hoặc Adobe After Effects tích hợp AI để xử lý nhanh hơn, giảm lỗi so với phương pháp thủ công.
- Ứng dụng: Trong phim như các dự án Marvel hoặc phim khoa học viễn tưởng, AI giúp hòa quyện diễn viên thực tế với môi trường CGI mà không cần chỉnh sửa thủ công kéo dài.
- Adobe After Effects 2025, Mocha Pro 2025, Silhouette, Runway chạy trên Cloud
2. Tracking Và Matchmoving
- AI cải thiện theo dõi chuyển động (tracking) và khớp máy ảnh (matchmoving), giúp tích hợp yếu tố 3D vào cảnh quay thực tế một cách chân thực. Công cụ AI phân tích dữ liệu hình ảnh để dự đoán vị trí, ánh sáng và bóng đổ tự động.
- Ứng dụng: Sử dụng trong quảng cáo hoặc phim hành động để tạo hiệu ứng như xe bay hoặc sinh vật CGI tương tác với môi trường thực.
- Boris FX SynthEyes 2025 phát triển từ app SynthEyes, Adobe Sensei
3. Làm Sạch Và Cleanup
- AI tự động loại bỏ vật thể không mong muốn (như dây cáp, micro hoặc lỗi quay), làm sạch cảnh quay với tốc độ cao. Các thuật toán AI như trong Autodesk Flame hoặc công cụ dựa trên machine learning giúp duy trì chất lượng hình ảnh mà không mất thời gian.
- Ứng dụng: Trong hậu kỳ phim, AI giảm chi phí bằng cách tự động hóa cleanup, giúp studio xử lý hàng nghìn khung hình nhanh chóng.
- AI Image Magic Cleanup, Adobe After Effects, Adobe Photoshop, Luminar Neo
4. Tạo Concept Art Và Hiệu Ứng
- AI như DALL-E, Midjourney hoặc Stable Diffusion tạo concept art, texture và hiệu ứng nhanh chóng, hỗ trợ compositing bằng cách cung cấp tài liệu tham khảo hoặc yếu tố trực tiếp để hòa quyện.
- Ứng dụng: Nghệ sĩ VFX sử dụng AI để tạo khói, lửa, nước hoặc môi trường giả tưởng, sau đó compositing vào cảnh quay thực tế, như trong phim hoạt hình hoặc quảng cáo sản phẩm.
5. Interpolation Khung Hình Và Color Grading
- AI hỗ trợ interpolation (tạo khung hình trung gian) để làm mượt video, đặc biệt cho slow-motion hoặc nâng cao độ phân giải. Công cụ như Flowframes sử dụng AI để tự động hóa, kết hợp với compositing để đảm bảo tính nhất quán màu sắc và ánh sáng.
- Ứng dụng: Trong chỉnh màu (color grading), AI phân tích và điều chỉnh tự động để tạo tính nhất quán thẩm mỹ, hữu ích cho phim dài tập hoặc video ngắn trên mạng xã hội.
- Colourlab AI Pro 2025, Flowframes, Davinci Resolve 20, LUTBuilder .ai
6. Tích Hợp Với AI Video Generator
- Các công cụ như Sora 2, Runway, Kling 2.1 sử dụng AI để tạo video hiệu ứng, hoán đổi nhân vật hoặc compositing tự động, giúp tạo VFX thực tế mà không cần quay phức tạp.
- Ứng dụng: Trong làm phim độc lập hoặc quảng cáo, AI hỗ trợ tạo thế giới ảo, như trong các dự án VR/AR, giảm chi phí sản xuất.
Tổng thể, AI không thay thế nghệ sĩ compositing mà hỗ trợ họ tập trung vào sáng tạo, giảm thời gian thủ công lên đến 80% ở một số quy trình. Tuy nhiên, thách thức là đảm bảo tính đạo đức và chất lượng, tránh lạm dụng dẫn đến mất việc làm. Trong tương lai, AI sẽ tích hợp sâu hơn với thực tế ảo và render thời gian thực.
(Năm 2025) Allan McKay đã đồng sáng lập và công bố ứng dụng AI mang tên Version Zero AI (cùng với Chad Wanstreet), một nền tảng sử dụng machine learning (ML) để hỗ trợ tự động hóa các nhiệm vụ VFX như rotoscoping (roto), matting, clean plating (clean plate), và paint. Ứng dụng này nổi bật với tính năng output spline (dựa trên đường cong) để tích hợp mượt mà vào pipeline VFX, giúp giảm thời gian thủ công và tăng độ chính xác cho các yếu tố như theo dõi chuyển động gián tiếp liên quan đến roto. Công bố chính thức được đề cập vào tháng 5 và 7/2025, tập trung vào việc sử dụng AI để “làm sạch” tấm nền và xử lý đối tượng phức tạp như tóc hoặc chuyển động. Đây là giải pháp dùng AI để clean plate, remove object và roto trong compositing.

