“Những đạo diễn, tác giả nổi tiếng của Trung Quốc luôn phấn đấu để tìm ra những ý tưởng, cái nhìn mới và tôi hy vọng sẽ thấy được những sản phẩm “mới” từ họ”. Hình ảnh ‘ Image © ‘Monkey King: Hero Returns’ của phim Monkey King được cấp bản quyền riêng.
Con đường lập nghiệp để trở thành animator của bạn tại Trung Quốc như thế nào? Chúng tôi có bài phỏng vấn với một thành viên của Generation UK: China Network- Christopher Colman.
Điều gì khiến bạn chọn Trung Quốc làm nơi lập nghiệp và bạn đã hoà mình vào nền công nghiệp animation ở Trung quốc như thế nào?
Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành character animation hệ postgrad tại Central St Martins vào năm 2010, tôi đã xác định 2 thứ phải đạt được là chuyển đến một quốc gia mới và làm và có mọt công việc toàn thời gian tại xưởng phim animaton tại đó. Một số người sau khi tốt nghiệp xong đã mở được xưởng phim ở Thượng Hải. Trung Quốc thật sự là thị trường hấp dẫn hơn chúng ta nghĩ và có vẻ thích hợp với animator hơn là London. Nên cuối 2010 tôi gửi reel và portfolio đến đó và được đề nghị nhận công việc thiết kế nhân vật, background và tôi đã chuyển đến Thượng Hải 3 tháng sau đó. Sau một thời gian suy nghĩ, tôi đã bị thuyết phục bởi việc mình sẽ có những trải nghiệm và sự mở mang mới. Điều đó làm tôi thích thú hơn nhiều so với những quyền lợi trong hợp đồng.
Ông đã quyết định chuẩn bị mạng lưới chuyên nghiệp về animator ra sao?
Sau thời gian ở vị đó, tôi đã thử ở nhiều mảng khác xoay quanh lĩnh vực animation mà mình đam mê. Sự phát triển của một trung tâm đào tạo mới là thành công đầu tiên của tôi sau một năm làm việc. Một phần của công việc là tạo ra mạng lưới những đầu mối liên lạc để chuyển đến khách hàng. Khó khăn ở đây là nền công nghiệp này còn rất mới mẻ ở Trung Quốc. Ở đây chưa có sẵn những cấu trúc mẫu và chương trình truyền thông để thúc đẩy animation. Nên tôi và đồng nghiệp Hailan bắt đầu chạy thử những dự án làm việc networking và sự kiện sáng tạo như China Animation và Game Network (CAGN) tại Thượng Hải để gặp gỡ mọi người, có những cuộc trò chuyện và xem họ đã biết về networking như thế nào.
Vị thế của ngành kinh doanh animation ở Trung Quốc?
Nghệ thuật animation và ngành kinh doanh này không được đánh giá cao từ cái nhìn từ xã hội nơi đây.Những người trẻ chọn công việc animation phải đối mặt với những áp lực từ gia đình khi những bậc phụ huynh luôn muốn con mình có công việc khác có vị thế hơn và lương cao hơn.Có lẽ cái lý của họ có vẻ đúng khi những nhân viên animator phải làm việc cật lực trong nhiều giờ tại những xưởng sản xuất phim với mức lương chưa tương xứng. Vì thế một phần của CAGN là để cho thấy giá trị của những nhân viên animator và cả công việc mà họ đang làm. Chúng tôi muốn tạo nên một cộng đồng (trước hết là ở Thượng Hải nơi chúng tôi làm việc) mà mọi người có thể cùng chung đam mê có thể gặp gỡ, chia sẻ ý tưởng và có những phút giây vui vẻ bên nhau.
Hiện tại công việc của ông như thế nào?
Trong quá trình thực hiện, tôi đã có cơ hội tiếp xúc với nhiều người và biết qua các dự án mới. Tôi bắt đầu cho ra các bài viết về xưởng phim và cái cách mà công việc nó thu hút tôi. Tôi cũng nhận vai trò tư vấn cho những khách hàng trên toàn thế giới mà muốn biết rõ về ngành kinh doanh animation ở Trung Quốc. Bên cạnh CAGN và viết bài, tôi cũng chuẩn bị sắp cho ra một dự án animated mới.
Một ngày làm việc ở xưởng phim animation tại Trung Quốc diễn ra như thế nào?
Tôi chỉ có thể chia sẻ về trải nghiệm của riêng mình, chuyện là có khoảng 50 người thuộc nhiều mảng khác nhau ở xưởng phim tại Thượng Hải. Đó là một toà nhà có kiến trúc độc đáo tên là Thames Town, có tượng của Winston Churchill, Công Nương Diana ở giữa tượng Harry Potter và James Bond và một mô hình nhà thờ ở Bristol. Tôi là người ngoại quốc duy nhất ở đây, tôi sẽ học thêm một ít tiếng Trung để giao tiếp dễ hơn. Vì chúng tôi có ăn trưa, tối tại công ty nên tôi nhanh chóng tập quen với cơm. Vào lúc 15g30 mỗi ngày sẽ có buổi trà chiều, thật sự không phải là trà gì hết mà là mọi người sẽ thức dậy và thực hiện những bài thể dục tập thể.
Nhân viên ở xưởng hầu hết đều còn rất trẻ. Có lẽ vì nhân viên trẻ dễ tìm và giá thuê họ rẻ hơn rất nhiều so với những hoạ sĩ animation nhiều kinh nghiệm, mặc khác số hoạ sĩ kinh nghiệm ở Trung Quốc là rất ít. Họ làm việc rất hăng hái và chăm chỉ, có lúc họ làm cả đêm khi sắp tới deadline. Tuy nhiên sự sáng tạo của họ bị ảnh hưởng nhiều do lịch làm việc nặng và sự thiếu kinh nghiệm, kèm theo việc áp lực tâm lý dai dẳng khi phải chờ nguồn tài liệu chuyên ngành.
Tuy nhiên theo quan điểm cá nhân, tôi đã có những trải nghiệm tuyệt vời. Đội ngũ thiết kế có lịch làm việc thoải mái hơn khi chỉ làm giờ hành chính và có nhiều thời gian nghỉ hơn để làm những việc như đi dạo quanh vườn cây xung quanh xưởng chẳng hạn. Tất cả mọi người đều bất ngờ khi tôi chọn một nơi xa xôi như này để khởi nghiệp và họ đều cực kỳ thân thiện với tôi. Sự hiếu khách và tính tình rộng rãi của con người nơi đây trong suốt thời làm việc khiến cho tôi thấy cảm kích và hạnh phúc vì đã gặp được những người như vậy.
Animation ở của Trung Quốc và Liên Hợp Anh có sự khác nhau như thế nào?
Ngành animation ở Trung Quốc và Liêp Hợp Anh khác nhau ở xuất phát điểm mà đặc biệt là ở cả cái cách mà nó phát triển. Phim truyện, phim truyền hình, phim hiệu ứng animation và truyện tranh đã xuất hiện và phát triển trong những thập niên qua. Trong suốt thời gian đó, Liên Hợp Anh đã cho ra mắt vô số show diễn mà về trở thành lá cờ đầu cho những show tương tự được các nước khác trên toàn thế giới tổ chức. Những đề tài phim mang thương hiệu Anh Quốc đã tạo nên sức ảnh hưởng nền điện ảnh thế giới như Winnie the Pooh, Paddington Bear, Wallace và Gromit, Harry Potter, Peppa Pig. Đó cũng là lúc ngành kỹ xảo bắt đầu xuất hiện và dần trở thành điều cốt lõi trong những bom tấn phim hiện nay. Những sản phẩm đó nhận được sự ủng hộ tích cực từ giới nghệ sĩ, người trong chuyên môn, truyền thông cho đến Chính Phủ tại Anh.
Sau năm 1979, Trung Quốc trở thành thị trường đầy tiềm năng cho nhiều ngành nghề và animation là một trong số đó. Những sản phẩm khi đến với thị trường Trung Quốc thì có giá rẻ hơn khi tung ra thị trường so với phương Tây. Điều đó giúp phát triển về kỹ thuật mảng công nghệ nhưng sự ảnh hưởng đến ý tưởng phim của điện ảnh Trung Quốc là không nhiều. Ngày nay, chi phí tăng lên do Trung Quốc đã phá vỡ mô hình ban đầu và phát triển phim theo hướng có lợi về mặt kinh tế. Nhưng quan trọng hơn là Trung Quốc thoát khỏi hình ảnh chỉ là một xưởng sản xuất phim của Thế Giới khi mà những bộ phim “thuần” Trung quá ít.
Tại sao có ngành lại có biến chuyển như vậy ở Trung Quốc?
Suy cho cùng nguyên nhân đến từ chính sách của những công ty khi mà chỉ chọn những sản phẩm có bản quyền từ nhà sáng tạo và người sở hữu trí tuệ. Điều đó đồng nghĩa với việc cho dù có vô ý thì người sở hữu trí tuệ của sản phẩm mà bị thẩm định là nhái từ sản phẩm gốc cũng sẽ bị xem là vi phạm.
Những định hướng dài đã được vạch ra vì chính quyền ở đây thì muốn quốc gia mình trở thành nơi sinh ra ý tưởng cho những bộ phim. Nhờ sự ủng hộ của chính phủ nên ngành sấng tạo ở Trung Quốc đã có những chuyến biến tích cực.
Tại thời điểm đó thì màn ảnh nhỏ, các kênh online, những nền e-commerce và các quảng cáo đính kèm tại những website là công cụ đem đến một lượng lớn khác giả cho Trung Quốc bằng bán trực tuyến những sản phẩm spin-off như đồ chơi, quần áo, trò chơi công nghệ và các loại sách.
Nói tóm lại Trung Quốc muốn hiện trạng của ngành sẽ ổn hơn về cả tư tưởng lẫn lợi ích kinh tế mà nó mang lại. Họ không muốn nghe những chỉ trích từ nước ngoài về ngành animation. Vì nếu cứ chưa tốt như vậy thì sẽ có lúc những chỉ trích đó lấn cả sang việc phát hành sách nước ngoài cho trẻ em mỗi năm mất.
Nếu không có điều chỉnh trong ngành animation thì có thể làm mất đi một nguồn lợi rất tiềm năng mà được dự báo sẽ phát triển mạnh sau này. Bên cạnh những công ty thật sự say mê animation thì cũng có hàng trăm công ty Trung quốc đầu tư với mục đích kiếm thật nhiều tiền là chính bằng cách chạy đua với nhau về việc sáng tạo, giấy cấp phép, bản quyền với mục đích tạo nên sự độc quyền cho riêng họ. Cả hai hướng đi đều sẽ cần một lượng vốn đầu tư lớn và đội ngũ kỹ thuật chuyên môn tốt đi kèm nếu muốn thành công.
Những khó khăn kèm theo sự thay đổi này là gì?
Những xưởng phim hay các nhà đầu tư bên trog và ngoài nước chưa có những phương án, ý tưởng mới trước đa dạng các nhu cầu từ một lượng lớn khán giả. Trong quá khứ thì ngành cũng đã gặp rắc rối khi thiếu người dựng truyện có kinh nghiệm.
Kết quả là một số công ty lớn tại Trung Quốc đã mở thêm xưởng tại nước ngoài để sử dụng nguồn nhân lực nhiều kinh nghiệm có sẵn ở đó. Thế nên chúng ta thấy những bản dự án creative, sự phát triển và những hoạt động nhằm hướng đến đa dạng các dòng phim cũng như dự án phim lớn hơn tại Mỹ và Trung Quốc.
