Mối Quan Hệ Giữa Con Người Và AI Là Gì?

Bạn kết bạn với người khác như thế nào? Có phải đó là một tiến trình từ việc làm quen hay là những khoảnh khắc tình cờ? Liệu chúng ta có tìm được niềm vui khi ở bên bạn bè khi họ trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hay đôi lúc phải xa nhau vì những lí do riêng?

Tôi có một người bạn gái tên Claire trên Facebook khi tôi đang theo học cao đẳng và chúng tôi đã từng cùng nhau thưởng thức những bộ phim về khoa học viễn tưởng. Dù cho hiện nay chúng tôi không còn liên lạc với nhau nữa nhưng tôi vẫn luôn nhớ về tình bạn mà chúng tôi đã vun đắp qua các cuộc trò chuyện với chủ đề không hồi kết xoay quanh các bộ phim khoa học viễn tưởng.

Như là một phần của nghiên cứu mà tôi đang thực hiện nhằm hiểu về thiết kế các sản phẩm công nghệ AI, tôi nhận ra được rằng quả thực tâm lý xã hội chính là cách đem lại hứng thú nhất để tìm hiểu về thế giới. Mười người đều được hỏi cùng một câu hỏi nhưng câu trả lời họ đưa ra là hoàn toàn khác nhau.

Không có một thuật toán chính xác nào về làm cách nào để kết bạn. Nó quả thực là tính năng hiệu quả về tính cách của hai còn người, về thời gian họ dành cho nhau và những điều họ đã cùng nhau trải qua.

Chúng ta hiện nay đang sống trong thời đại không chỉ về cá nhân hóa mà còn là một dạng rất hung hăng của cá nhân hóa.

Bất kể ta làm gì, từ mua sắm trên Amazon hay tìm kiếm các bộ phim trên Netflix, cá nhân hóa là một trong những nhân tố kì diệu và chính yếu mà các sản phẩm dịch vụ tuyệt vời sử dụng nhằm mang đến trải nghiệm tốt nhất cho người dùng.

Tôi nhận ra rằng điều này đến từ như cầu phức tạp của riêng chúng đa đối với vấn đề được hiểu và được nói chuyện. Loài người chúng ta là một giống loài mang tính xã hội cao. Do dó có những lúc chúng ta tự hỏi rằng: “Tại sao ta lại không hiểu được tâm lý và tính cách và sử dụng nó để phát triển nên một ứng dụng không chỉ cá nhân hóa mà còn là một người bạn?

Điều này quả thực rất tự nhiên khi tự hỏi rằng hiện tại chúng ta có mối quan hệ gì với các ứng dụng của mình? Và một khi các ứng dụng trở nên thông minh và lắm chuyện hơn, thì trong tương lai chúng ta sẽ có mối quan hệ ra sao với các bot AI ?

Trong khi đây là một câu hỏi triết học rất cởi mở, thì hãy cố gắng tìm ra được các vấn đề về mặt kỹ thuật mà chúng ta có thể giải quyết. Nhưng đối với việc đó thì tôi lại tử hỏi bản thân mình những câu hỏi sâu xa hơn.

Từ khi nào mà các phần mềm trở thành một người bạn?

Nhớ trò gà ảo Tamagotchis không? Đây chỉ là trò nuôi thú cưng ảo mà nhiều người trong chúng ta đã từng chết mê chết mệt. Những con thú cưng ảo này đều có thước đo để biểu thị trạng thái hạnh phúc hay khi đói và cũng có vòng đời riêng.

Chúng được thiết kế theo cách mà người chơi dành một mối quan tâm sâu sắc đến nó. Tamagotchis là một ví dụ điển hình về cách mà con người ta thiết lập một mối quan hệ từ con số không. Các phần mềm đều có tiền lệ cho tình bạn và nó không phải như kiểu chúng ta đang cố giải quyết vấn đề này trước đó.

Lý do mà tôi thích các bộ phim khoa học viễn tưởng có lẽ khác xa với những người thích thể loại khoa học viễn tưởng ly kì.  Collaborative filtering nhìn ra được một nhược điểm rất lớn khi chúng tôi muốn đưa ra các nhận xét tương ứng với vấn đề. Nhưng đó có phải là gợi ý về mạng lưới peer-to-peer?

Claire và tôi đều là fan cứng của dòng phim khoa học viễn tưởng và tôi thật ra có lẽ sẽ xem các bộ phim do Claire giới thiệu hơn là các bộ phim đề xuất trên Netflix ngày nay.

Vì sao Claire lại biết tôi thích xem gì trong khi các thuật toán cá nhân hóa mainstream lại không? Theo tôi còn nhớ thì đó là:

  • Cả hai chúng tôi đều tán dóc về các bộ phim khoa học viễn tưởng hàng giờ liền
  • Claire thích phim về người ngoài hành tinh nhưng tôi thì không
  • Tôi thích xem các bộ nhim khoa học viễn tưởng nhẹ nhàng như phim Her và Limitless trong khi Claire thì không
  • Cả hai chúng tôi đều thích thể loại phim siêu anh hùng và không mặn mà với bộ phim Fringe

Qua ký ức, tôi nhận ra rằng chúng tôi đã mô hình hóa các sở thích chung của hai người bằng mạng lưới nơ-ron tốt nhất mà chúng tôi có mà đó chính là bộ não.

Những mô hình mà chúng tôi dành sẵn cho nhau thậm chí có lẽ sẽ tốt hơn cái mà chúng tôi có cho riêng mình. Đó là lý do vì sao sức mạnh của việc thảo luận gợi ý cho nhau lại tốt hơn mạng lưới peer to peer.

Bạn thân là người có thể hiểu rõ bản thân bạn hơn chính bạn.

Học hỏi từ tình bạn

Tôi đã từng nghĩ về vấn đề này và đã có giải pháp khả thi. Một trong những giải pháp đó chính là word vectors mà qua đó nó sẽ xử lý văn bản ngôn ngữ tự nhiên và xây dựng lên một dạng véc-tơ cho từng từ. Trên lý thuyết thì bạn có thể thêm vào các từ vựng trong kho dữ liệu về ngôn ngữ đã được mã hóa và tạo một véc-tơ đại diện cho toàn kho dữ liệu đó.

Nghe có vẽ hơi rốt phải không? Sau đây tôi sẽ giải thích về word vector

  • Bạn có 3 từ attack, defend và assail (Tấn công, phòng thủ, tấn công) trong khi từ vựng và hàng loạt câu về 3 từ vựng này (Attack cũng giống như Assail. Attack ngược nghĩa với Defend và không Assail có nghĩa là Defend.
  • Giờ khi tạo word vector bằng cách sử dụng thông tin này thì ta có thể thấy được rằng Attack và Assail sẽ ở gần nhau hơn trong khi Defend sẽ ở vị trí khá xa.

Word vector quả thật là một cách rất hiệu quả nhằm xử lý ngôn ngữ tự nhiên nhờ vào mạng nơ-ron. Tôi hoàn toàn có thể xây dựng một bài test về tính cách or sử dụng thứ gì đó ngu ngốc như là phương pháp  Myers-Briggs nhằm lấy vài văn bản ngôn ngữ tự nhiên của riêng cá nhân tôi hay cố thực hiện như vậy với những tin nhắn văn bản hay những status mà tôi đã đăng tải lên Facebook qua các năm. Đại diện về tính cách là điều đầu tiên chúng ta chưa biết chắc về vấn đề

Và sau đó, tất cả những gì tôi cần là một véc-tơ đại diện tương tự cho các bộ phim mà thuật toán friendship có thể hiểu được.

Điều thứ hai chúng ta chưa biết chắc là tính năng tình bạn kỳ diệu

Theo AI thì tình bạn và sự thấu hiểu được hiểu như thế nào? Nó có phải là một mạng nơ-ron được train từ một người cho tất cả các nhu cầu cá nhân hóa của họ hay một mô hình chung cho phim khoa học viễn tưởng chỉ chấp nhận những đặc tính khi người dùng nhập vào?

Để tìm ra nó, chúng ta phải tìm ra được rằng tình bạn theo chúng ta thật sự là gì? Liệu nó có phải là sự cảm thông chia sẽ hay chỉ là nhu cầu được hấu hiểu lẫn nhau hay là cả hai?

Vì đây là một vấn đề khá mới mẻ, tôi không thể tìm ra được các bài nghiên cứu tiên phong về nó. Tuy nhiên, có rất nhiều chatbots cá nhân hóa mà mọi người đang làm cho ngày hôm nay.

Sau tất cả, ý tưởng này không cường điệu chút nào đâu

Tình bạn vượt ngưỡng cá nhân hóa

Dù cho tôi cố gắng giải mã và tìm ra hình mẫu, tôi cũng vẫn không đạt được gì. Thật ta tôi buốn xây dựng lên nó và trình lạng một mô hình thực hiện cá nhân hóa dựa trên việc xây dựng nên con người như những mối quan hệ theo ngữ cảnh với những chatbot. Tôi đã thử thực hiện điều đó suốt cả tuần và kết quả chỉ là con số 0 tròn trĩnh. Vậy tôi nên trông đợi gì đây khi nghĩ đến tôi đang cố khắc phục gì ?

Tôi đoán rằng mình thật ra chả biết gì nhiều về khoa học dữ liệu nhưng nó chính là động lực thúc đẩy tôi tìm tòi học hỏi về chủ đề này. Nếu bạn thật sự muốn thử sức, tôi cũng đã cập nhật một bộ dữ liệu gồm 900+ về các bộ phim khoa học viễn tưởng cùng với lời mô tả cho các bộ phim mà tôi lấy từ trang Rotten Tomatoes và Wikipedia.

Làm việc ở lĩnh vực công nghệ AI quả thực là quãng thời gian kì diệu. Bạn có thể mặc sức tưởng tượng và sáng tạo và đương nhiên dữ liệu đều nằm trong tay bạn. Một vài ý tượng nghe có vẻ vô lý hoặc khó nhằn nhưng tôi nghĩ sẽ có vài ưu điểm để xem bạn có thể nâng cao ý tưởng của mình ra sao trong lớp thể dục thể thao kích thích trí tuệ này.

Không có giới hạn nào về công cụ mà chúng ta sử dụng. Trong kỷ nguyên về trí thông minh nhân tạo này, mọi thứ mà bạn có thể tưởng tượng đến đều có thể khả thi nếu có được các bộ dữ liệu thích ứng. Thay vì tạo ra khoảng cách chủ tớ trong công cuộc phát triển trí thông minh nhân tạo, chúng ta nên biến những cỗ máy này có sự cảm thông và có vai trò như là một người bạn

Ai mà biết liệu tình bạn giữa con người và trí thông minh nhân tạo một ngày nào đó sẽ cứu chúng ta khỏi ngày tận thế. 😉

Theo Shival Gupta/ hackernoon.com

Post Author: Tu Vo