Sự sáng tạo của biên tập viên phải dựa theo những kiến thức cơ bản nhằm chọn đúng shot. Sản phẩm cuối cùng không chỉ liền mạch mà còn phải kịch tính.
Shot- đơn vị cơ bản nhất của biên tập
Hãy bắt đầu biên tập với các shot trọng nhất- các đại cảnh hoặc cách shot hỗ trợ như trung cảnh và cận cảnh. Về độ dài, biên tập viên phải dựa theo câu chuyện để quyết định. Các sequence có hội thoại có thể để shot kéo dài cho đến khi cuộc hội thoại đó kết thúc, nhưng nếu đó là scene truy đuổi, có thể dùng các shot chỉ dưới 1 giây.
Thách thức của việc biên tập là ghép các shot lại với nhau để tạo sự liên tục và sự chặt chẽ, tức là biên tập sao cho người xem không nhận ra sự biên tập đó.
Hai bước biên tập:
- Rough Cut (cắt thô) – dựng audio trước rồi chèn video b-roll vào các khoảng trống trước khi điều chỉnh lại clip.
- Final Cut – tinh chỉnh và trau chuốt bản rough cut thành sản phẩm hoàn chỉnh.
Trong đó, bước thứ hai nhấn mạnh Nhịp Điệu và Tốc Độ. Nhịp điệu được xác định bởi tính liền mạch của toàn bộ bản edit, và tốc độ dựa trên chiều dài tạm thời của mỗi shot.
Hãy chọn shot đúng: Biên tập viên phải biết được câu chuyện và nghiên cứu kỹ các shot. Ghi chú lại sự đa dang của các shot cũng như sự kết hợp giữa chúng, bao gồm các shot có thể chuyển tiếp để tạo nên sự liền mạch. Biên tập viên cũng ghi chú lại âm thanh (tự nhiên hay hoang dã) để làm giàu thêm cảm giác về kết cấu và không khí của câu chuyện, đồng thời giúp chuyển tiếp các shot hay scene.
Tuy nhiên, shot mở đầu mới chính là chìa khóa để nắm bắt và dẫn dắt sự chú ý của khán giả. Vì vậy biên tập viên cần phải chọn shot mở màn sao cho càng thu hút càng tốt. Bạn chỉ có 4 giây để giành lấy sự chú ý của đối tượng khách hàng. Cuộc sống ngày nay rất bận rộn nên người ta có chuộng cách truyền đạt thông tin hiệu quả nhất và tiết kiệm thời gian nhất. Vì vậy, hãy làm cho shot mở màn thật thú vị, thu hút và khơi dậy trí tò mò của khán giả và truyền đạt được nội dung chính của câu chuyện.
Sau khi shot mở màn được chọn, người biên tập phải chọn và cắt cảnh thứ hai để duy trì sự liên tục và cung cấp thêm thông tin hoặc có cái nhìn sâu hơn. Ngoài ra, biên tập viên còn phải chú ý đến loại shot và thời lượng của nó. Các shot rộng hơn (như đại cảnh) chứa nhiều thông tin hơn nên thời gian sẽ lâu hơn các shot hẹp (như cận cảnh). Thêm vào đó, việc chọn shot còn liên quan đến kịch tính của câu chuyện.
Các biên tập viên cũng cần phải ghi nhớ trong đầu cụm từ “cutting room floor” (cắt thẳng tay) với các shot không chứa thông tin cần thiết, không giúp câu chuyện tiếp diễn hay khiến cho câu chuyện bị loãng hoặc lủng củng. Đừng để shot đó lại chỉ vì bạn cảm thấy bắt buộc phải làm thế hoặc vì nó đẹp. Nội dung và tính chặt chẽ của câu chuyện cần được ưu tiên hơn cả.
Nén thời gian: Biên tập viên có thể phá vỡ các quy tắc vật lý về thời gian. Họ biến thời gian thật thành thời gian trong thủ pháp nghệ thuật. Họ nén thời gian để hoàn thành một quá trình rất dài lại để quá trình đó hoàn thành đúng với mốc thời gian thực -ví dụ như quá trình làm nên một tách cà phê. Người biên tập viên sẽ chọn số shot ít nhất, chỉ tập trung và các shot chính để cho biết nguồn gốc của cà phê, từ những hạt cà phê được nghiền kỹ cho đến khi rót ra một tách cà phê. Nghệ thuật của việc nén thời gian chính khán giả không nhận ra thời gian đã bị nén lại mà vẫn cảm giác ở trong thời gian thực.
Đảm bảo sự liền mạch: Nếu biên tập viên cắt đúng điểm logic một cách khéo léo và uyển chuyển để hành động giữa các shot khớp với nhau, sự liền mạch sẽ được hình thành. Điều này giúp khán giả tiếp tục tập trung vào cốt truyện mà không bị sao nhãng vì những chi tiết thừa.
Ghép hành động: Biên tập viên luôn phải tìm cách khai thác chuyển động trong các shot. Bản chỉnh sửa sẽ linh hoạt và hấp dẫn hơn khi các chuyển động trong hành động được cắt ngay trên nó. Có rất nhiều góc quay cho cùng một hành động, nhiệm vụ của biên tập viên là cắt các shot đó ra rồi ghép lại với nhau và giữ cho hành động được khớp đồng thời có sự uyển chuyển . Ví dụ như ở một shot, nhân vật giơ tay lên, sau đó chuyển sang shot kế ở góc quay khác, tay của nhân vật vẫn ở vị trí tương ứng với vị trí của shot trước. Ghép hành động giữa các shot giúp cho câu chuyện được tiếp nối.
Ghép hành động có thể làm theo một trong hai hoặc cả hai cách sau
- Cắt sau khi chuyển động kết thúc
- Cắt khi chuyển động đang diễn ra
Thêm vào đó, việc ghép hành động cần phải xem xét nghiêm túc các góc quay tương tự nhau. Screen direction của các nhân vật trong shot này phải giống với shot tiếp theo và tiếp tục như thế.
Screen Direction: nghĩa là hướng của nhân vật sẽ di chuyển đến. Cảm giác về phương hướng cần phải đường duy trì qua các shot. Để tránh gây nhầm lẫn về phương hướng khi đổi góc quay, biên tập viên cần phải tuân thủ nguyên tắc left-to-right tức là ở shot trước, nhân vật di chuyển từ trái sang phải thì đến shot tiếp theo, hướng di chuyển đó phải được giữ nguyên. Nếu nhân vật đổi hướng, thì sự thay đổi đó phải được thể hiện rõ ràng.
Ghép tone: Để khai thác chuyển động tốt hơn, biên tập viên phải nghiên cứu sự khác biệt về ánh sáng và màu sắc giữa các shot, những yếu tố có thể gây gián đoạn sự liền mạch. Vì thế các nhiếp ảnh gia cần phải tập trung tối đa đến độ phơi sáng và khung của các shot.
Muốn biết thêm về ghép tone, hãy xem bài Tone và màu sắc
Nguồn: http://cuvideoedit.com
